Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Δευτέρα, 07 Ιανουαρίου 2013 16:12

Το δρώμενο των Μωμόγερων «ζωντανεύει» το Σάββατο στη Νέα Σινώπη

Το δρώμενο των Μωμόγερων «ζωντανεύει» το Σάββατο στη Νέα Σινώπη, από το Μορφωτικό Σύλλογο Αλωνακίων. Η εκδήλωση θα ξεκινήσει στις 3μ.μ., στην κεντρική πλατεία του χωριού.

Το παρακάτω κείμενο είναι γραμμένο από τον Α' Αντιπρόεδρο της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, Αλεξανδρίδη Κων/νο, με του οποίου τις ενέργειες το έθιμο αυτό πριν από 4 χρόνια χορεύτηκε στην Λιβερά του Πόντου (σημερινή Τουρκία), εκεί από όπου κατάγεται το έθιμο:

 

«Μώμος είναι στην Αρχαιότητα ο Θεός του γέλιου και της σάτυρας, η προσωποποίηση της μομφής και της κατηγορίας. Μώμος είναι αυτός που ψάχνει να βρει κουσούρι, άλλωστε είναι γνωστή η λέξη άμωμος, που σημαίνει ο χωρίς κουσούρια, ο τέλειος. Προέρχεται από το ομηρικό ρήμα ΜΩ, που σημαίνει ψάχνω να βρω (κουσούρι).

Μωμό΄εροι ή Μωμόγεροι ή Μωμο΄έρια ή Μωμογέρια ή Μωμοέρε, είναι οι Ιερείς του Μώμου, οι ακόλουθοί του, που χορεύοντας και τραγουδώντας σατυρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις. Οι Μωμόγεροι στον Πόντο είναι μεταμφιεσμένοι. Φοράνε προσωπεία ΟΛΟΙ! (Εξ΄ου και Μωμό΄ερος κατ΄επέκταση σημαίνει – κατά την χριστιανική αντίληψη και ο πονηρός ή ο διπρόσωπος).

Είναι γνωστό ότι το «θέατρον», όπως το λέμε ακόμη και σήμερα εμείς οι Πόντιοι, είναι επινόηση ελληνική. Είναι επίσης γνωστό ότι το αρχαίο ελληνικό δράμα (τραγωδία, κωμωδία, σατυρικό δράμα), προήλθε από το διθύραμβο. Αυτό, όμως, που δεν είναι γνωστό, είναι ότι ο ορισμός του διθύραμβου είναι οι Μωμόγεροι. Δηλαδή, η ομάδα των Μωμόγερων έχει όλα εκείνα τα δομικά και πολιτισμικά στοιχεία του διθύραμβου.

Ομάδες Μωμόγερων στο Μικρασιατικό χώρο και ιδιαίτερα στον Πόντο, συναντάμε σε δεκάδες παραλλαγές, όπως επίσης και στο βαλκανικό χώρο και στην Ελλάδα με τους Μπαμπούγερους, τα Ρογκάτσια, τους Αράπηδες κ.α. Αυτές οι ομάδες, είτε είναι μεταγενέστερες, όπως οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες της Νάουσας, είτε έχουν διατηρήσει πολύ λίγα στοιχεία της αρχαίας προχριστιανικής προέλευσής τους, δηλαδή του διθυράμβου.

Η ενδυμασία των χορευτών:
- Προσωπεία
- Χιτώνας: Αρχαία ένδυση (Θεός Μώμος – Μίθρας)
- Περικεφαλαία: Μεταλεξανδρινοί-Ελληνιστικοί χρόνοι
- Ματσούκι: Μεσαιωνικό όπλο
- Φέρμελη: Γιλέκο της Επανάστασης
- Γραβάτα: Σάτυρα αστικοποιημένων Ποντίων

 

Από τα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς, συνεχίζουν το δρώμενο οι Λιβερίτ΄ στα χωριά Τετράλοφο, Αλωνάκια, Καρυοχώρι, Κομνηνά, και αργότερα την Ασβεστόπετρα, τη Σκήτη και τον Άγιο Δημήτριο Κοζάνης. Φυσικά, από τα πρώτα χρόνια, συνέχισαν το δρώμενο και οι Καπικιεέτ΄, στο Πρωτοχώρι Κοζάνης».