Οι απόψεις ήταν πολλές και διαφορετικές, ειδικά ανάμεσα σε άτομα που μετείχαν ενεργά σε διαδικασίες συλλογικές, σε κινητοποιήσεις. Σαφές συμπέρασμα για το τι είναι προοδευτικό είναι θεωρητικά δύσκολο να βγει, παρά μόνο όταν αποκτήσει μαζικότητα μια «φρέσκια» άποψη, που θα είναι... γροθιά στα κατεστημένα κάθε είδους.
Πριν από λίγες ημέρες σε μια κουβέντα που είχα με δικούς μου ανθρώπους εδώ στην Πρέβεζα, μου έθεσαν έναν προβληματισμό, που θεωρώ πως δίνει μια νέα διάσταση στο θέμα. Υπήρχε ένας Πρόεδρος, εκεί στα μέσα του '60, σε μια κοινότητα του Νομού Πρέβεζας, ο οποίος είχε την... ξεροκεφαλιά να κινητοποιήσει με προσωπικό του κόστος τον κρατικό μηχανισμό, ώστε επιτέλους να μπουν σωληνώσεις για πόσιμο νερό στα σπίτια του χωριού.
Κανείς δεν τον υποχρέωνε, κανείς δεν θα του έλεγε ούτε ένα «ευχαριστώ»! Αυτός όμως, πείσμων, όπως ήταν, το... τράβηξε το «σκοινί». Οι κάτοικοι είχαν διαφορετική άποψη. Ξεκινά ολόκληρη «λαϊκή» κινητοποίηση, από πολύ μεγάλη μερίδα των κατοίκων, για να μην προχωρήσουν τα έργα. «Θα στερέψουν οι πηγές», «Θα πάθουμε αρρώστιες», «Θέλουν να μας δηλητηριάσουν οι κομμουνισταί...», ήταν μερικές μόνο από τις... απολαυστικές ατάκες που είχαν ακουστεί. Από κοντά, λιθάρια, ξύλα και μαγγούρες να ανεμίζουν απειλητικά στον αέρα, κόντρα στο «τέρας» που έρχεται να φέρει την πρόοδο και την εύκολη διαβίωση. Η στάμνα στην πλάτη της γυναίκας και... forza για την πηγή. Αυτή ήταν η λύση των «επαναστατών». Τελικά το δίκτυο νερού κατασκευάστηκε, έστω αν άνοιξε και κάποιο κεφάλι και σήμερα στο ίδιο χωριό, όλοι απολαμβάνουν τα οφέλη, καθώς τα χρόνια έχουν περάσει για πολλούς απο τους τότε κινηματίες. Ίσως κανείς τους δεν θυμάται εκείνο τον Πρόεδρο. Μη σας πω ότι από συνήθεια θα ρίχνουν και ένα... σιχτίρ, όταν τον πιάνουν στο στόμα τους.
Υπάρχει μια ταινία με τον αείμνηστο Νίκο Κούρκουλο, «Ο εχθρός του λαού», όπου ο έξοχος ηθοποιός υποδύεται τον γιατρό Σταύρο Βουτσινά. Ο επίσης εκπληκτικός ηθοποιός Ανδρέας Μπάρκουλης είναι ο δημοσιογράφος (έτσι για να μην ξεχνάμε και τα του... οίκου μας), που τα κάνει «πλακάκια» με τις «σκοτεινές δυνάμεις». Ο Κούρκουλος καταλήγει να είναι ο εχθρός του λαού. Ο άνθρωπος που παλεύει για το καλό του κοινωνικού συνόλου, αλλά τρώει τα... μούτρα του, γνωρίζοντας την κοινωνική κατακραυγή.
Μήπως έχει έρθει η ώρα στην περιοχή μας και γενικότερα στη χώρα μας να προβληματιστούμε σοβαρά, για το τι είναι επαναστατικό, τι είναι προοδευτικό και τι φέρνει τη συντήρηση και το τέλμα; Μήπως έχει έρθει η ώρα να αφήσουμε πίσω μας κάθε μορφή συντηρητισμού και να βαδίσουμε μπροστά;
Λέω μήπως...