Σκηνοθεσία Radu Jude
Α/Μ. Ρουμανία, Βουλγαρία. 2015. Διάρκεια: 106΄.
Οι δυό τυχεροί που κερδίζουν 2 μονές προσκλήσεις είναι η Αναστασία Μ. και ο Σταύρος Π.
Στη Βλαχία του 1835 ένας αστυνομικός και ο γιος του αναζητούν έναν τσιγγάνο σκλάβο που δραπέτευσε από τον αφέντη του, τον αυταρχικό βογιάρο της περιοχής.
Αργυρή Άρκτος σκηνοθεσίας στο Βερολίνο για ένα βαλκανικό γουέστερν με πρωτότυπο αφηγηματικό στιλιζάρισμα, ταραντινικούς διαλόγους, λαϊκή φιλοσοφία και οξεία ιστορικοπολιτική κριτική.
Από τις πλέον πρωτότυπες ταινίες της (περσινής) χρονιάς, η τρίτη σκηνοθετική δουλειά του Ράντου Ζούντε είναι ένα ασπρόμαυρο βαλκανικό γουέστερν, εντελώς διαφορετικό απ' ό,τι μας έχει συνηθίσει το κοινωνικά ρεαλιστικό, φεστιβαλικό ρουμάνικο σινεμά. Αυτό δεν σημαίνει πως το «Aferim!» είναι μια καθαρή επίδειξη στιλ, καθώς η ιστορικοπολιτική κριτική του σε μια ολόκληρη εποχή και γεωγραφική περιοχή είναι οξυδερκής, καίρια κι εξόχως διασκεδαστική, διαποτισμένη με θαρραλέο μαύρο χιούμορ.
Η πικρή σάτιρα και οι κινηματογραφικές σταθερές του γουέστερν δίνουν το στίγμα αυτής της ιδιότυπης περιπλάνησης δύο αντρών στη Βλαχία του 1835, όπου ένα σωρό βαλκανικές εθνότητες με διαφορετική θρησκεία συνυπάρχουν κάτω από την κυριαρχία της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Καθώς ένας αστυνομικός και ο γιος του διασχίζουν δάση, λιβάδια, όρη και χωριά αναζητώντας έναν τσιγγάνο σκλάβο ο οποίος δραπέτευσε από τον αφέντη του, τον αυταρχικό βογιάρο της περιοχής, μπροστά στα μάτια μας ζωντανεύει ξανά ένας κόσμος που σηματοδοτεί το τέλος των φεουδαρχικών αξιών και δομών εξουσίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Κατά τη διάρκεια της πορείας τους, ο κυνικός και οπορτουνιστής πατέρας θα παραδώσει μερικά μαθήματα ζωής στον άβγαλτο γιο, με αφορμή όλα όσα συναντούν οι δυο τους στη διαδρομή. Έτσι η συνομιλία με έναν παπά, η διανυκτέρευση σε ένα χάνι, η διαπραγμάτευση με τους ντόπιους αστυνομικούς ή η διαδικασία σύλληψης του τσιγγάνου φυγά συνεισφέρουν στη γλαφυρή απεικόνιση ενός ανθρώπινου καζανιού που βράζει στις αντιφάσεις, στα μίση και τις προκαταλήψεις του, σχολιασμένα όμως με μια αφοπλιστική λαϊκή σοφία που κάνει όλη αυτήν την «κακοφωνία» άκρως συναρπαστική.
Ταυτόχρονα το ασπρόμαυρο και τα μακρινά πλάνα προσδίδουν έναν αποδραματοποιημένο –αλά Τζιμ Τζάρμους– τόνο, ο ανοιχτός ορίζοντας και η έφιππη περιπλάνηση φέρνουν στο νου την «Αιχμάλωτη της Ερήμου», οι χιουμοριστικοί διάλογοι θυμίζουν Ταραντίνο και αδερφούς Κοέν, ενώ ο απόλυτος αμοραλισμός που κυριαρχεί παραπέμπει στα μαρξιστικά γουέστερν του Σέρτζιο Λεόνε. Κι όμως, το αφηγηματικό ύφος του Ράντου Ζούντε είναι εντελώς καινοφανές και αφοπλιστικά γοητευτικό, γι' αυτό του χάρισε την Αργυρή Άρκτο σκηνοθεσίας στο Βερολίνο πέρυσι.
Πηγή: αθηνόραμα (Χρήστος Μήτσης)
