Έρευνες για τον εντοπισμό υπόγειων «ταμιευτήρων», οι οποίοι ενδέχεται να περιέχουν έναν νέο ενεργειακό πόρο, το φυσικό ή αλλιώς το γεωλογικό υδρογόνο, ξεκινούν Έλληνες επιστήμονες.

Οι πρώτες ενδείξεις για την παρουσία του, κυρίως σε περιοχές της Μακεδονίας και της Ηπείρου, έγινε τυχαία, όταν επιστήμονες του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) αναζητούσαν γεωλογικές αποθήκες κατάλληλες για αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην Ελλάδα.

Ο διευθυντής Ερευνών του ΕΚΕΤΑ

«Ψάχνοντας για χώρους κατάλληλους για αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, εντοπίσαμε ότι σε ορισμένες γεωτρήσεις έβγαιναν φυσαλίδες, οι οποίες αποτελούν ένδειξη για ύπαρξη μεθανίου ή υδρογόνου. Είμαστε σε φάση ανίχνευσης αυτήν την περίοδο, δηλαδή κάνουμε δειγματοληψίες, στέλνουμε τα δείγματα στο εξωτερικό για αναλύσεις κτλ. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε αυτούς τους γεωλογικούς χώρους», αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» ο διευθυντής Ερευνών στο ΕΚΕΤΑ, Δρ. Νικόλαος Κ. Κούκουζας, επισημαίνοντας ότι, η ανακάλυψη ενός τεράστιου κοιτάσματος καθαρού φυσικού υδρογόνου στον πυθμένα ορυχείου χρωμίου στην Αλβανία, δίνει ελπίδες για παρουσία του λεγόμενου «λευκού» ή «χρυσού» υδρογόνου και στη χώρα μας, καθώς υπάρχει μια γεωλογική συνέχεια και τα πετρώματα είναι παρόμοια.

«Σε σχηματισμούς πετρωμάτων όπως οι οφιόλιθοι, τα υπερβασικά πετρώματα, συνήθως εντοπίζεται υδρογόνο. Έτσι σε τέτοιες περιοχές εστιάζει η πρώτη έρευνα στη χώρα μας», αναφέρει ο κ. Κούκουζας. Σε ανάλογα πετρώματα έγινε και η πρόσφατη ανακάλυψη στην Αλβανία, όπου ερευνητές εντόπισαν μια μικρή λίμνη θερμών υδάτων, σε βάθος περίπου ενός χιλιομέτρου από την επιφάνεια του εδάφους, από την οποία αναδύονται «σύννεφα» πλούσια σε υδρογόνο.

Η Γαλλία

Λίγους μήνες πριν, στη Γαλλία ανακαλύφθηκε επίσης ένα τεράστιο κοίτασμα λευκού υδρογόνου, κοντά στα γαλλογερμανικά σύνορα, σε μια περιοχή στην οποία τη δεκαετία του ΄70 λειτουργούσαν ορυχεία άνθρακα. Στόχος είναι πλέον η εξόρυξη του υδρογόνου έως το 2028. Κοιτάσματα φυσικού υδρογόνου, εκτός της Ευρώπης, έχουν εντοπιστεί σε πολλά άλλα μέρη του πλανήτη όπως στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, στη Ρωσία, στο Ομάν και στο Μάλι.

Το κοίτασμα στο Μάλι

Εκεί το 1987, σε ένα μικρό χωριό της δυτικοαφρικανικής χώρας ανακαλύφθηκε τυχαία ένα κοίτασμα υδρογόνου όταν κάποιος που κοντοστάθηκε να ανάψει τσιγάρο κοντά σε ένα πηγάδι προκάλεσε μια τεράστια έκρηξη. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 2011, μια εταιρεία υδρογονανθράκων άνοιξε το πηγάδι και εντόπισε ένα αέριο που διαπιστώθηκε ότι ήταν κατά 98% υδρογόνο, το οποίο χρησιμοποιείται για την τροφοδοσία του χωριού έως και σήμερα.

Παλαιότερα, υδρογόνο εντοπίζονταν κατά την εξόρυξη φυσικού αερίου ή πετρελαίου, αλλά τότε οι εταιρείες δεν έδειχναν ενδιαφέρον. Στην εποχή της πράσινης μετάβασης όμως, το υδρογόνο καθίσταται ιδιαιτέρως ελκυστικό καθώς αποτελεί μια καθαρή πηγή ενέργειας αφού όταν καίγεται παράγει μόνο νερό, οπότε δεν απειλεί το κλίμα.

Η κάλυψη της ζήτησης

Σύμφωνα με αδημοσίευτη μελέτη της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ που παρουσιάστηκε πρόσφατα στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης στο Ντένβερ, σε υπόγειους ταμιευτήρες, ανά τον πλανήτη, εκτιμάται ότι υπάρχουν έως και πέντε εκατ. τόνοι υδρογόνου. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του έργου κ. Τζέφρι Έλις «το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού υδρογόνου είναι πιθανότατα απρόσιτο».

Ωστόσο, όπως υποστηρίζει ο ίδιος, μια ανάκτηση λίγων εκατοστών θα μπορούσε να καλύψει ζήτηση 500 εκατ. τόνων ετησίως, για εκατοντάδες χρόνια. Πολλοί μάλιστα συγκρίνουν τις δραστηριότητες γύρω από το γεωλογικό υδρογόνο με τη γέννηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας στα μέσα του 19ου αιώνα.