Είναι σαφές ότι σ’ ένα κόσμο που μαστίζεται από πολέμους, νέα προσφυγικά ρεύματα εξαιτίας αυτών των πολέμων, και όχι μόνο· που απειλείται από περιβαλλοντικές καταστροφές, τη στιγμή που οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνονται παντού, ποτέ δεν ήταν περισσότερο αναγκαία μια πολιτική με αριστερό πρόσημο.
Όμως βλέπουμε ότι πουθενά στην ‘κυρίαρχη’ πολιτική σκηνή, στους ‘επίσημους’ θεσμούς-πυλώνες του διεθνούς συστήματος, δεν τίθενται τα ζητήματα της αμφισβήτησης των περιχαρακωμένων συμφερόντων, της αναδιανομής του πλούτου της στήριξης της εργασίας, της προάσπισης του περιβάλλοντος.
Η κατάρρευση των πρώην κραταιών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, κυρίως στην Ευρώπη, ως κόμματα που είχαν στην ατζέντα τους στοιχειώδη κοινωνικά δικαιώματα και η συνθηκολόγησή τους στους φονταμενταλιστές της ‘ελεύθερης’ αγοράς, έχει καταστήσει σαφές ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση του νεοφιλελευθερισμού μπορεί σήμερα να προέλθει από αριστερά-ριζοσπαστικά κόμματα ή κινήματα.
Η συντριβή της σοσιαλδημοκρατίας ήταν επακόλουθο της κατάρρευσης της ραγδαίας μεταπολεμικής οικονομικής ανάπτυξης του διεθνούς καπιταλιστικού συστήματος. Η επιστροφή στη χαμηλή οικονομική ανάπτυξη από τη δεκαετία του 1970 και μετά – τη δεκαετία που σήμανε και την επιθετική εφαρμογή νεοφιλελεύθερων ‘πειραμάτων’ διεθνώς – κατέστρεψε την οικονομική βάση της σοσιαλδημοκρατίας που στηρίχτηκε στην υψηλή οικονομική ανάπτυξη για να χρηματοδοτήσει το κοινωνικό κράτος πρόνοιας. Το τέλος της οικονομικής ανάπτυξης καθιστούσε πλέον αδύνατη την προώθηση πολιτικών που είχαν στόχο τη μείωση της κοινωνικής ανισότητας, ενώ ταυτόχρονα θα επέτρεπαν την καπιταλιστική συσσώρευση και κερδοφορία. Με λίγα λόγια το ‘πάρτι’ τέλειωσε, και όχι μόνο στη χώρα μας, τέλειωσε παντού στον ‘αναπτυγμένο’ κόσμο.
Στο νέο πλαίσιο της χαμηλής συσσώρευσης και μειούμενων κερδών για το κεφάλαιο, οι καπιταλιστικές οικονομίες διψούσαν για νεοφιλελεύθερες πολιτικές προκειμένου να ανοίξουν οι προοπτικές για τις επιχειρήσεις και για να αποτιναχτούν οι φραγμοί στην ελεύθερη διακίνηση του κεφαλαίου παγκόσμια.
Ο γάλλος οικονομολόγος Πικετί, αποδεικνύει ότι πριν την τελευταία οικονομική κρίση – γύρω στο 2007 – η καπιταλιστική κερδοφορία είχε επανέλθει στα επίπεδα λίγο πριν τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, καθώς είχε μειωθεί από το τέλος του β΄ παγκόσμιου πολέμου, λόγω της εφαρμογής κευνσιανών πολιτικών παγκόσμια.
Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη έχουν δεχτεί πολύ ισχυρά εκλογικά σοκ από την μαζική απώλεια ψηφοφόρων τους, λόγω της απογοήτευσης των τελευταίων, από την προσχώρησή τους στον νεοφιλελευθερισμό.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, λόγω και της μεγάλης αδυναμίας της αριστεράς στο ευρωπαϊκό επίπεδο, να εισπράξουν την μερίδα του λέοντος των απογοητευμένων από τους σοσιαλδημοκράτες εκλογέων, τα λεγόμενα ακροδεξιά-ξενοφοβικά κόμματα. Είναι κάτι που επιβεβαιώνεται καθημερινά σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη με εξαίρεση τον νότο.
Όμως οι συνθήκες σήμερα είναι πολύπλοκες και δεν αποτελεί λύση να ξορκίζουμε τα προβλήματα, αλλά να τα αντιμετωπίζουμε με καθαρό μυαλό.
Επειδή το όχημα για την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού αποτέλεσε η περιβόητη ‘παγκοσμιοποίηση’, που ήταν και η αιτία για τη δημιουργία μεγάλων μεταναστευτικών-προσφυγικών ρευμάτων – κάτι που είχε εντοπιστεί ήδη από τους συντάκτες του Κομμουνιστικού Μανιφέστου το 1848 – η πρώτη ‘ενστικτώδης’ άρνησή της, δεν έρχεται με την υιοθέτηση μιας ριζοσπαστικής-αριστερής ατζέντας, αλλά με την επιστροφή στις ‘εθνικές ρίζες’ στην ‘εθνική ταυτότητα’. Σε πολλές μελέτες πριν το ξέσπασμα της κρίσης στη χώρα μας, για παράδειγμα, ενώ έβγαινε σαν συμπέρασμα ότι η ένταξη στην ΕΕ και η συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωζώνη ήταν ‘κάτι καλό’, αυτό που ανησυχούσε τους συμπολίτες μας ήταν η ‘εξαφάνιση’ των παραδόσεων μας. Αρκεί να θυμηθούμε την τεράστια επιτυχία της καμπάνιας του μακαριστού μητροπολίτη Χριστόδουλου για να αναγράφεται το θρήσκευμα στις νέες ταυτότητες και τα εκατομμύρια των υπογραφών που συγκέντρωσε. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό να συνειδητοποιηθεί, προκειμένου να δοθεί μια προοδευτική διέξοδος στην κρίση, σε όφελος της εργασίας.
Ειδικά για τη χώρα μας, το φαινόμενο της κατάρρευσης της σοσιαλδημοκρατίας ήταν περισσότερο έντονο λόγω των μνημονιακών (αυτό αποκάλεσε pasokification στη Βουλή ο κ. Κατρούγκαλος) πολιτικών που στήριξε το ΠΑΣΟΚ με τον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου. Αυτά είναι πράγματα χιλιοειπωμένα, που τα γνωρίζουμε όλοι.
Το νέο στοιχείο όμως είναι ότι πλέον η ‘αριστερά’ είναι αυτή που προωθεί τον νεοφιλελευθερισμό στη χώρα μας. Η συμφωνία που ‘πέτυχε’ η κυβέρνηση Τσίπρα με τους ‘θεσμούς’, που πανηγυρίζεται σαν τεράστια επιτυχία μάλιστα, είναι αυτή που θεσμοθετεί την μονιμοποίηση της λιτότητας, χωρίς καν να χρειάζεται η συναίνεση του κοινοβουλίου γι’ αυτό. Στέλνοντας έτσι την ελληνική δημοκρατία στα αζήτητα.
Ο Μίκης Θεοδωράκης με αφοπλιστική ειλικρίνεια δήλωσε ότι «στο τελευταίο [μνημόνιο] τα βάρη έγιναν μεγαλύτερα από τα προηγούμενα για να φύγει ο κόσμος από την αριστερά. Τους ενοχλεί που ο ελληνικός λαός είναι προοδευτικός ασχέτως αν ψηφίζει δεξιά» και κατέληξε χαμογελώντας με νόημα: «Πήγαμε και μεις [οι αριστεροί] μετά τόσα χρόνια πάλης και πήραμε την εξουσία…».
Οι πολίτες έχουν κάθε δικαίωμα να είναι δύσπιστοι.
Ό,τι ζήτησε η αριστερά τα τελευταία χρόνια, το έδωσε ο ελληνικός λαός, αυτό που πήρε πίσω από την ‘πρώτη φορά αριστερά’ είναι μια απ’ τα ίδια και χειρότερα…
Η ζωή όμως συνεχίζεται. Η παραίτηση σημαίνει απλά το θάνατό μας…
… και δεν έχουμε διάθεση να πεθάνουμε.
