Δευτέρα, 13 Φεβρουαρίου 2023 23:14

Άξιοι επαίνων όσοι ενήργησαν για την παράδοση στα ΓΑΚ Πρέβεζας του καπιτολάριου του ναού του αγίου Χαραλάμπη (του Νίκου Δ. Καράμπελα)

του Νίκου Δ. Καράμπελα

Η φετινή γιορτή του αγίου Χαραλάμπη, πολιούχου και της Πρέβεζας, έφερε, διά του δημοσιεύματος του κ. Σπύρου Α. Σκλαβενίτη, την ευχάριστη είδηση της επανεύρεσης του καταστατικού κώδικα (καπιτολάριου) του ομώνυμου ναού της πόλης μας.

Ο κατά τον Ηλία Β. Βασιλά χαμένος κώδικας του ναού του αγίου Χαραλάμπη,1 ανευρέθη και επέστρεψε στον εν Πρεβέζη οίκο τού προστάτη αγίου μας, χάριν της ευσυνείδητης στάσης νεότερου μέλους της οικογένειας στην οικία της οποίας ο κώδικας παρέμενε επί δεκαετίες.

Ο για πάνω από 50 χρόνια εφημέριος του ναού, π. Δημήτριος Ντούσκος, έκρινε, ορθώς, να παραδοθεί ο κώδικας για φύλαξη στο τοπικό Τμήμα των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Οφείλονται συγχαρητήρια στον π. Δημήτριο για την απόφασή του αυτή. Τέτοια τεκμήρια έχουν ιστορική, πλέον, σημασία και είναι προτιμότερο να φυλάσσονται στην, από την Πολιτεία θεσμοθετημένη, Υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους.

Συγχαρητήρια οφείλονται, επίσης, στον προϊστάμενο του τοπικού Τμήματος των Γενικών Αρχείων του Κράτους (ΓΑΚ), Δρ. Σπύρο Α. Σκλαβενίτη, για την επίμονη, συνεχή, μεθοδική και αποτελεσματική του προσπάθεια να περιέλθουν στα ΓΑΚ της Πρέβεζας όσο το δυνατόν περισσότερα τεκμήρια. Η προσπάθειά του αυτή ξεκίνησε από την πρώτη στιγμή που διορίστηκε στην Πρέβεζα (το 2010) και συνεχίζεται ασταμάτητα, έχοντας καταφέρει πολλές επιτυχίες.

Ο κώδικας του ναού του αγίου Χαραλάμπη είναι ο δεύτερος καταστατικός κώδικας ναού της πόλης μας που κατόρθωσε να εντοπίσει, μεταξύ πολλών άλλων αρχειακών συλλογών που περιήλθαν στα ΓΑΚ Πρέβεζας από τον Νοέμβριο του 2011, όταν ανέλαβε τη διεύθυνσή τους.

Ο Σπύρος Α. Σκλαβενίτης παρουσίασε, εν συντομία, τον κώδικα και το περιεχόμενό του στο άρθρο του της 10ης Φεβρουαρίου 2023. Αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον τη λεπτομερή δημοσίευσή του, το συντομότερο δυνατόν, ώστε να συμπληρωθούν μερικά από τα κενά της εκκλησιαστικής ιστορίας της πόλης μας κατά την περίοδο του 18ου και 19ου αιώνα.

Ο Σπύρος Α. Σκλαβενίτης αναφέρει, μεταξύ άλλων, στο άρθρο του ότι ο κώδικας αντικατέστησε παλαιότερο κώδικα, ο οποίος χάθηκε ή καταστράφηκε κατά τον Χαλασμό της Πρέβεζας, τον Οκτώβριο του 1798.

Θα ήθελα, με την ευκαιρία, να θυμίσω ότι στη διάρκεια των ίδιων γεγονότων, οι πολεμιστές του Χασάν Τσαπάρη του Μαργαριτίου, οι οποίοι συνέβαλαν στην άλωση και λεηλασία της Πρέβεζας του 1798, αφαίρεσαν/άρπαξαν και τη θαυματουργή εικόνα του προστάτη αγίου μας Χαραλάμπη από το τέμπλο του ναού.

Παραθέτω, σε μετάφρασή μου, το απόσπασμα της περιγραφής του γεγονότος από τον αυτήκοο μάρτυρα Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ, τότε λοχαγό πυροβολικού του Αγγλικού Στρατού και λίγα χρόνια αργότερα πρόξενο της χώρας του στην Ήπειρο, όπως δημοσιεύθηκε στα περιηγητικά του κείμενα.

«Ο ποιητής [της “Αληπασιάδας” Χατζή Σεχρέτης] δεν αναφέρεται καθόλου [στο μακρύ ποίημά του] στη βοήθεια που έδωσε στην περίσταση αυτή [της κατάληψης και λεηλασίας της Πρέβεζας, τον Οκτώβριο του 1798, από τον Αλή πασά] ο παλιός εχθρός του, Χασάν Τσαπάρης, και οι υπόλοιποι Τσάμηδες, πολλοί από τους οποίους ήταν Χριστιανοί. Μερικοί από αυτούς άρπαξαν και πήραν μαζί τους στην Τσαμουριά, ως ανεκτίμητο λάφυρο, τη θαυματουργή εικόνα του αγίου Χαραλάμπη, προστάτη της Πρέβεζας. Οι ιερείς της εκκλησίας του αγίου Χαραλάμπη προσέφεραν μεγάλα ποσά για να εξασφαλίσουν την επιστροφή της εικόνας, χωρίς όμως επιτυχία. Οι αλλεπάλληλες συμφορές της Πρέβεζας, ιδιαίτερα όμως η απώλεια των γαιών και το κτίσιμο του τζαμιού στην πόλη, αποδίδονταν συχνά από τους Πρεβεζάνους, και κυρίως από τους ιερείς και τις γυναίκες, στην απώλεια της εικόνας του προστάτη αγίου τους».2

Σε εκείνο το άρθρο μου συμπλήρωνα ότι οι Πρεβεζάνοι, πέντε μόλις χρόνια μετά τον Χαλασμό του 1798, αντικατέστησαν τη αρπαχθείσα εικόνα του αγίου Χαραλάμπη με αυτήν που υπάρχει μέχρι σήμερα στο τέμπλο του ναού, η οποία είναι έργο του γνωστού Λευκάδιου αγιογράφου Βασιλείου Αρκελέ, με χρονολογία 5 Φεβρουαρίου 1804, φτιαγμένη με τη συνδρομή των επιτρόπων του ναού Θεόδωρου Μαγγιώρου (Μπάλκου) και Χρήστου Σκέφερη. Είναι προφανές ότι η εικόνα του αγίου Χαραλάμπη που άρπαξαν οι Τσάμηδες, είχε πιθανότατα αγιογραφηθεί το 1793 από τον Αθηναίο αγιογράφο Αναστάσιο Ρίστο, ο οποίος αγιογράφησε και τις υπόλοιπες τρεις δεσποτικές εικόνες του τέμπλου του ναού. Αναρωτιόμουν, παράλληλα, εάν η εικόνα σώζεται ακόμη σε κάποιον ναό της «Τσαμουριάς».

Κλείνοντας το σύντομο τούτο δημοσίευμα, θέλω να επισημάνω ότι ο χώρος στον οποίο στεγάζονται τα ΓΑΚ Πρέβεζας είναι, πλέον, ασφυκτικά μικρός και θα πρέπει τάχιστα να ανευρεθεί μεγάλος και εύκολα προσβάσιμος χώρος για τη μετεγκατάσταση των Αρχείων.

Παρακαλώ, δημοσίως, τον αντιπεριφερειάρχη Πρέβεζας, κ. Στράτο Χ. Ιωάννου να αναλάβει την πρωτοβουλία για την τάχιστη μετεγκατάσταση των ΓΑΚ της Πρέβεζας σε χώρο που τους αξίζει.

1 Ο Ηλίας Β. Βασιλάς αναφέρει ότι το 1955 το καπιτολάριο είχε ήδη χαθεί και ότι προ του πολέμου του 1940 σωζόταν, σύμφωνα με μαρτυρίες του εφημέριου και επιτρόπου του ναού. Βλ. το άρθρο του «Το καπίτουλο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και ο Άγγλος πρόξενος εν Πρεβέζη Σίδνεη Σμιθ Σάνδρες», Ηπειρωτική Εστία, τχ. 43 (Νοέμβριος 1955), Ιωάννινα, σελ. 983-986, και το άρθρο του «Χρονολογία οικοδομήσεως του Ιερού Ναού Αγ. Χαραλάμπους», εφημερίδα Πρέβεζα, φύλλο 363/10.12.1980, σελ. 1 & 6.

2 Βλ. Νίκου Δ. Καράμπελα, «Ο Άγγλος λοχαγός William Leake στην Πρέβεζα, τη Νικόπολη και το Άκτιο», Πρεβεζάνικα Χρονικά, τχ. 43-44 (2007), Πρέβεζα, σελ. 164-263.

KYRLAS
  1. ΡΟΗ-ΕΙΔΗΣΕΩΝ
  2. ΔΗΜΟΦΙΛΕΣΤΕΡΑ

title1 -- Διαβάστε επίσης... --

Στήλες

Κοινωνία

08 Μαϊος 2025
Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 7 Μαΐου 2025 στο ΚΑΠΗ Πρέβεζας η ενημερωτική εκδήλωση που διοργάνωσε η Επιτροπή Παραβατικότητας του Δήμου Πρέβεζας, με θέμα τις τηλεφωνικές απάτες και στόχο
08 Μαϊος 2025
Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του 6ου Δημοτικού Σχολείου Πρέβεζας σας προσκαλεί σε μια ξεχωριστή ποδηλατάδα για μικρούς και μεγάλους! Την ...
07 Μαϊος 2025
Η ΔΕΥΑ Πρέβεζας ενημερώνει ότι την Πέμπτη 08-05-2025 και ώρες από 09:00 έως 12:00 θα υπάρξει μερική διακοπή νερού, λόγω απαραίτητων εργασιών, ...
07 Μαϊος 2025
Δίμηνο κύκλο κινητοποιήσεων και στάσεων εργασίας ξεκινούν οι εργαζόμενοι στις ΔΟΥ ενάντια στις σχεδιαζόμενες κεντρικοποιήσεις  των υπηρεσιών και ...
07 Μαϊος 2025
Το νέο κατάστημα της MediaStrom στην πόλη της Πρέβεζας (Π. Τσαλδάρη 28) προσφέρει την απόλυτη εμπειρία ύπνου, ξεκούρασης και ευεξίας..., μέσω της ...

Πολιτική

09 Μαϊος 2025
Την παρακάτω ανακοίνωση εξέδωσε η Κομμουνιστική Απελευθέρωση: Οχτώ δεκαετίες μετά την οριστική ήττα των ναζιστικών και φασιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη, η 9η Μάη συνεχίζει να αποτελεί μία ημέρα
07 Μαϊος 2025
Στο... μέλλον παραπέμπει την όποια πιθανότητα 24ωρης λειτουργίας του Κέντρου Υγείας Πάργας το Υπουργείο Υγείας, σύμφωνα με την απάντησή του σε ...
07 Μαϊος 2025
Στη Βουλή φέρνει την άρνηση παροχής ασύλου στον κούρδο πρόσφυγα και απεργό πείνας, ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Ν. Πρέβεζας Κώστας Μπάρκας με ερώτηση  ...
07 Μαϊος 2025
Ως λανθασμένη και επιζήμια χαρακτηρίζει η παράταξη Βήμα στο Αύριο την απόφαση του Δημάρχου Πάργας για την αφαίρεση της αυτόματης μπάρας στην είσοδο ...
06 Μαϊος 2025
Την παρακάτω δημόσια δήλωση έκανε ο ανεξάρτητος πλέον μετά τη διαγραφή του, δημοτικός σύμβουλος Πρέβεζας Γρηγόρης Κουμπής:  Έπειτα από την ...

Αθλητισμός

08 Μαϊος 2025
Την 1η θέση στα 5.000 μ. βάδην κοριτσιών στους Πανελλήνιους Σχολικούς Αγώνες κατέκτησε η Πρεβεζάνα μαθήτρια Χαρά Γέρου. Η 16χρονη Χαρά στα πλαίσια των αγώνων που διεξάγονται στο Ηράκλειο Κρήτης
08 Μαϊος 2025
Τη Κυριακή 11-5-2025 στις 19:00 στο ΔΑΚ ΠΡΕΒΕΖΑΣ η  ομάδα Κ-18 κορασίδων του Φιλαθλητικού θα αντιμετωπίσει τον Ερμή Ηγουμενίτσας στο μεγάλο ...
08 Μαϊος 2025
Στο πλαίσιο της ημιτελικής φάσης του ConferenceLeague, η Τσέλσι θα υποδεχθεί στο «Στάμφορντ Μπριτζ» τη Τζουργκάρντεν στις 22:00 και εμείς σας έχουμε ...
07 Μαϊος 2025
 Ώρα για προγνωστικά Τσάμπιονς Λιγκ! Στο πλαίσιο του επαναληπτικού αγώνα των ημιτελικών της πρώτης τη τάξει διοργάνωσης της UEFA, η Παρί Σεν ...
06 Μαϊος 2025
Στο πλαίσιο της επαναληπτικής αναμέτρησης της ημιτελικής φάσης του Champions League, το «Μεάτσα» θα ανοίξει τις πύλες του για να υποδεχθεί τον αγώνα ...

Πολιτισμός

09 Μαϊος 2025
Ανακοινώθηκαν την Τετάρτη 7 Μαΐου οι υποψηφιότητες για τα φετινά Βραβεία Ίρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (ΕΑΚ) που κλείνει φέτος 16 χρόνια παρουσίας της ως θεσμός. Τα μέλη της ΕΑΚ,
07 Μαϊος 2025
Το Preveza Jazz Festival επιστρέφει για 23η χρονιά, μετατρέποντας την παραλία της Πρέβεζας σε ένα πολυπολιτισμικό μουσικό τοπίο γεμάτο ρυθμό, μελωδία ...
06 Μαϊος 2025
Η Κινηματογραφική Λέσχη Πρέβεζας παρουσιάζει την ταινία «No Other Land-Καμιά άλλη γη». Ημέρα προβολής: 7 Μαΐου 2025 Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου ...
29 Απριλίου 2025
Ο Δήμος Πρέβεζας και το Τμήμα Πολιτισμού σας προσκαλούν στην Πλατεία Ανδρούτσου το Σάββατο 3 Μαΐου 2025 και ώρα 18:00 με 13 Πολιτιστικούς Συλλόγους ...
29 Απριλίου 2025
Η Κινηματογραφική Λέσχη Πρέβεζας παρουσιάζει την ταινία «Μην περιμένετε και πολλά από το τέλος του κόσμου». Ημέρα προβολής: 30 Απριλίου 2025 ...